BẠN CÓ BIẾT: 10 NĂM TRƯỚC, CHÚNG TA ĐÃ HÍT THỞ THỨ GÌ?

Một thập kỷ trước, chúng ta đang sống giữa “làn khói vô hình” mà không hề hay biết.

Rất nhiều người vẫn còn nhớ về những ngày mùa đông ở miền Bắc Trung Quốc từ năm 2004 đến 2010 – khi bầu trời trở nên xám xịt, không gian phủ đầy một lớp “sương mù” dày đặc. Cảm giác ấy tưởng chừng như chỉ là một hiện tượng thời tiết bình thường, nhưng ẩn sau đó lại là một thực tế đáng báo động: ô nhiễm không khí nghiêm trọng do bụi mịn PM2.5 – loại hạt bụi nhỏ hơn 2.5 micromet có thể xâm nhập trực tiếp vào phổi và hệ tuần hoàn.

Theo các báo cáo khí tượng và y tế thời kỳ đó, nồng độ PM2.5 tại một số khu vực đô thị phía Bắc Trung Quốc đã từng đạt ngưỡng từ 300 đến 400 µg/m³, cao gấp nhiều lần giới hạn an toàn do Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo là chỉ 5 µg/m³ (trung bình năm). Nói cách khác, mỗi hơi thở của chúng ta khi ấy có thể độc hại hơn cả việc hút một điếu thuốc lá – nhưng phần lớn người dân không hề được cảnh báo hay cung cấp thông tin chính xác.

Khi khói công nghiệp bị ngộ nhận là “hơi thở của phát triển”

Trong một thời gian dài, những nhà máy với ống khói xả thẳng vào không trung từng được xem là biểu tượng cho sự công nghiệp hóa, tăng trưởng kinh tế. Không ai nghĩ rằng sự đánh đổi lại là không khí bẩn, đất đai ô nhiễm và một thế hệ với sức khỏe bị đe dọa nghiêm trọng.

Truy ngược lại số liệu y tế, tỷ lệ ung thư phổi tại Trung Quốc đã tăng đến 465% chỉ trong vòng 30 năm. Trong khi tỷ lệ hút thuốc không thay đổi đáng kể ở nhóm nữ giới – vốn ít hút thuốc – thì mức tăng bệnh lý hô hấp lại vẫn cao, đặt ra nghi vấn rằng: thủ phạm không chỉ nằm ở điếu thuốc, mà chính là chất lượng không khí suy giảm.

Chúng ta đã và đang sống trong một “hỗn hợp độc hại” mà chưa thật sự hiểu rõ

Bạn có bao giờ tự hỏi:

• Vì sao giờ đây bạn gần như phải đeo khẩu trang mỗi khi ra đường, không chỉ vì dịch bệnh mà còn để chống bụi?

• Vì sao thời tiết se lạnh ngày trước khiến bạn thấy dễ chịu, còn giờ thì cảm giác như “nghẹt thở”?

• Vì sao trẻ em thành thị lại mắc các bệnh hô hấp nhiều hơn, thậm chí từ khi còn rất nhỏ?

Đó là bởi vì không khí hiện tại không còn “trong lành” như chúng ta từng nghĩ. Sự phát triển nhanh chóng, thiếu kiểm soát, cùng với đô thị hóa ồ ạt đã tạo ra một “màn khói mờ” mà mắt thường khó thấy hết – nhưng cơ thể con người thì cảm nhận rõ từng ngày.

Ô nhiễm không khí: “sát thủ thầm lặng” của thế kỷ 21

Không giống như tai nạn giao thông hay dịch bệnh cấp tính, ô nhiễm không khí không gây tử vong ngay lập tức, nhưng nó âm thầm làm suy yếu hệ miễn dịch, gây ra các bệnh mãn tính và cướp đi hàng triệu sinh mạng mỗi năm trên toàn cầu. Theo WHO, hơn 7 triệu người tử vong mỗi năm có liên quan trực tiếp đến ô nhiễm không khí, và châu Á – đặc biệt là Đông Á – đang nằm trong nhóm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất.

Không khí sạch không phải là điều xa xỉ – đó là quyền cơ bản của con người

Chúng ta không thể chọn loại không khí mình sẽ hít thở, nhưng chúng ta có thể hành động để thay đổi điều đó. Việc theo dõi chỉ số chất lượng không khí (AQI), sử dụng phương tiện giao thông công cộng, trồng thêm cây xanh, cải thiện hệ thống lọc khí trong nhà, và quan trọng hơn hết – yêu cầu các nhà hoạch định chính sách quan tâm đúng mức đến vấn đề môi trường – là những điều mỗi người có thể làm.

Hãy bắt đầu bằng nhận thức: Không khí bạn đang hít – có thực sự “trong lành”?

Nếu bạn quan tâm đến sức khỏe bản thân, tương lai của con cái và hành tinh này, đừng phớt lờ chất lượng không khí quanh mình. Mỗi quyết định nhỏ hôm nay có thể giúp bảo vệ từng hơi thở của ngày mai.

Các bạ có thể xem thêm phim tài liệu của tác giả Sài Tĩnh nói về vấn đề này rất hay hay xem phim nhé!